Datum događaja:
27/08/2019 - 29/08/2019 u Cijeli dan
Derventski vašar (sajam) je privredno-zabavna manifestacija međunarodnog karaktera, jedna od najstarih manifestacija u Bosni i Hercegovini i jedan od najvećih vašara u bivšoj Jugoslaviji. Održava se svake godine na pravoslavni praznik Veliku Gospojinu, 28. avgusta, a ima tradiciju od 1851. godine.
Svojim brojnim i raznovrsnim sadržajima, vašar privlači brojne posjetioce i turiste, prije svega sa prostora opštine Derventa i susjednih opština Prnjavor, Brod, Srbac, Modriča i Doboj, ali i iz cijele Bosne i Hercegovine, pa i šire. Od svog nastanka vašar najznačajniji događaj u Derventi, a služio je kao jedinstvena prilika za prikupljanje i razmjenu informacija, dogovaranje poslova, upoznavanje mladih, „pokazivanje“ mladića i djevojaka za udaju…
Prema istorijskim podacima i narodnim predanjima, početak održavanja vašara dovodi se u vezu sa početkom izgradnje pravoslavne crkve Uspenja Presvete Bogorodice – Velika Gospojina u Derventi. Podizanje crkve, na molbu pravoslavnih vjernika, odobrio je fermanom osmanski sultan Abdul Medžid I 1851. godine. Početak izgradnje crkve vjernici su obilježili iste godine narodnim veseljem – prvim vašarom. Gradnja crkve, koja je posvećena prazniku Velika Gospojina, završena je 1855. godine, a crkva je osveštana 1862. godine. Vašar je u turskom periodu održavan u porti crkve.
Vašar dobija na značaju za vrijeme austrougarske uprave, kada je bio jedan od najvećih u Bosni i Hercegovini. Nazivan je Godišnji vašar, a obilježavan je od 28 – 31. avgusta. Bio je značajan po trgovini stokom, ali i drugom poljoprivrednom i zanatskom robom. U tom periodu mjesto održavanja sajma pomjereno je iz crkvenog dvorišta na drugu obalu Ukrine, na Sajmište gdje se i danas održava.
Održavanje vašara prekidano je tokom ratova u 20. vijeku, a poslije Drugog svjetskog rata duže od jedne decenije skromno je obilježavan.
Od sredine 20. vijeka, Vašar osim privrednog sve više dobija i zabavni karakter. Obogaćivan je uslugama ugostitelja, luna parkom, igrama na sreću i drugim sadržajima. Uz Vašar kao centralni događaj, sve više počinju da se organizuju privredne, sportske, kulturne i umjetničke manifestacije.
Pravoslavni praznik Velika Gospojina proglašen je 1992. godine krsnom slavom opštine Derventa, a vašar sa ostalim sadržaima nazvan je Velikogospojinski sabor. Tokom Sabora proslavlja se krsna slava opštine, dodjeljuju priznanja istaknutim ličnostima i ustanovama, održavaju sajam privrede i turizma, somijada i fišijada, turniri u odbojci na pjesku i rukometu, motorijada, muzički koncerti i drugo.
