Danas ćemo vam pisati o jednoj od najstarijih i najzanimljivijih manifestacija u Bosni i Hercegovini – Derventskom vašaru. Ovaj vašar se održava svake godine na pravoslavni praznik Veliku Gospojinu, 28. avgusta, i ima tradiciju od 1851. godine. U nastavku ćete saznati više o njegovoj istoriji, značaju i sadržajima.
Istorija Derventskog vašara
Derventski vašar je povezan sa početkom izgradnje pravoslavne crkve Uspenja Presvete Bogorodice – Velika Gospojina u Derventi. Podizanje crkve, na molbu pravoslavnih vjernika, odobrio je fermanom osmanski sultan Abdul Medžid I 1851. godine. Početak izgradnje crkve vjernici su obilježili iste godine narodnim veseljem – prvim vašarom. Gradnja crkve, koja je posvećena prazniku Velika Gospojina, završena je 1855. godine, a crkva je osveštana 1862. godine. Vašar je u turskom periodu održavan u porti crkve.
Vašar je dobio na značaju za vrijeme austrougarske uprave, kada je bio jedan od najvećih u Bosni i Hercegovini. Nazivan je Godišnji vašar, a obilježavan je od 28 – 31. avgusta. Bio je značajan po trgovini stokom, ali i drugom poljoprivrednom i zanatskom robom. U tom periodu mjesto održavanja sajma pomjereno je iz crkvenog dvorišta na drugu obalu Ukrine, na Sajmište gdje se i danas održava.
Održavanje vašara prekidano je tokom ratova u 20. vijeku, a poslije Drugog svjetskog rata duže od jedne decenije skromno je obilježavan. Od sredine 20. vijeka, Vašar osim privrednog sve više dobija i zabavni karakter. Obogaćivan je uslugama ugostitelja, luna parkom, igrama na sreću i drugim sadržajima. Uz Vašar kao centralni događaj, sve više počinju da se organizuju privredne, sportske, kulturne i umjetničke manifestacije.
Značaj i sadržaji Derventskog vašara
Derventski vašar je privredno-zabavna manifestacija međunarodnog karaktera, jedna od najstarih manifestacija u Bosni i Hercegovini i jedan od najvećih vašara u bivšoj Jugoslaviji. Svojim brojnim i raznovrsnim sadržajima, vašar privlači brojne posjetioce i turiste, prije svega sa prostora opštine Derventa i susjednih opština Prnjavor, Brod, Srbac, Modriča i Doboj, ali i iz cijele Bosne i Hercegovine, pa i šire. Nekada je na ovim manifestacijama bilo prisutno više od 100.000 ljudi svakog dana, najviše iz BiH, ali i iz Hrvatske, Srbije itd.
Pravoslavni praznik Velika Gospojina proglašen je 1992. godine krsnom slavom opštine Derventa, a vašar sa ostalim sadržaima nazvan je Velikogospojinski sabor. Tokom Sabora proslavlja se krsna slava opštine, dodjeljuju priznanja istaknutim ličnostima i ustanovama, održavaju sajam privrede i turizma, somijada i fišijada, turniri u odbojci na pjesku i rukometu, motorijada, muzički koncerti i drugo. Od pretprošle godine, Derventski vašar se nalazi na Listi nematerijalnog dobra Srpske.
Derventski vašar je jedinstvena prilika za upoznavanje bogate kulturne i tradicionalne baštine Dervente i njenog okruženja. Na vašaru se mogu vidjeti i kupiti razni suveniri, rukotvorine, narodne nošnje, nakit, med, rakija, sir, kajmak, domaći kolači i drugi proizvodi domaće radinosti. Takođe, na vašaru se mogu uživati u raznim specijalitetima lokalne kuhinje, kao što su ćevapi, pljeskavice, burek, pita, sarma, grah, gulaš, roštilj i drugo.
Za one koji vole zabavu i avanturu, vašar nudi i brojne atrakcije, kao što su ringišpil, autići, vlakić, tobogan, trambolina, vrtuljak, šutiranje golova, bacanje kolutova, pucanje iz vazdušne puške, bacanje kockica, tombola i drugo. Na vašaru se takođe mogu čuti i vidjeti razni muzički izvođači, od narodne, zabavne, pop, rok, do elektronske muzike. Svake godine, na vašaru nastupaju poznate zvijezde sa prostora bivše Jugoslavije, kao što su Lepa Brena, Halid Bešlić, Željko Joksimović, Dino Merlin, Zdravko Čolić, Severina, Jelena Rozga, Aca Lukas, Ceca, Dara Bubamara, Mile Kitić, Sinan Sakić, Šaban Šaulić i mnogi drugi.
I za kraj …
Derventski vašar je manifestacija koja ima dugu i bogatu istoriju, koja spaja ljude različitih vjera, nacija i kultura, koja nudi raznovrsne privredne i zabavne sadržaje, koja čuva i promoviše kulturnu i tradicionalnu baštinu Dervente i njenog okruženja. Derventski vašar je manifestacija koju vrijedi posjetiti i doživjeti. Nadam se da ste uživali u ovom članku i da ste saznali nešto novo i zanimljivo o Derventskom vašaru. Ako ste već bili na vašaru, podijelite sa nama vaše utiske i doživljaje u komentarima. Ako niste, pozivam vas da posjetite Derventu i učestvujete u ovom jedinstvenom događaju. Vidimo se na vašaru!
